Wodnik (Rallus aquaticus)
Wymiary ciała to: długość 22-30 cm, rozpiętość skrzydeł 40-45 cm, masa ciała 70-190 g. Ptak wędrowny. Przylot: III-IV, odlot: IX-XI. Bardzo nielicznie zimuje.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Sylwetka dość krępa z zadartym ogonem. Wierzch ciała oliwkowobrązowy z czarno-brunatnymi plamami.Spód, boki głowy i szyja bez karku szaroniebieskawe, boki w poprzeczne biało-czarne pasy. Dziób długi, czerwony, lekko zakrzywiony o długości 3-4,5 cm. Ogon krótki. Oko czerwone. Nogi oliwkowe z długimi palcami. Młodociane ptaki w upierzeniu spoczynkowym mają kolory bardziej stonowane z brązowawym odcieniem. Pisklęta czarne z czerwoną plamką na potylicy.
Wodnik prowadzi bardzo skryty tryb życia. Stale przebywa w gęstych szuwarach, gdzie zwinnie porusza się w gęstwinie. Najaktywniejszy o zmierzchu i nocą. W zasadzie porusza się pieszo i tylko w razie niebezpieczeństwa przelatuje do najbliższego ukrycia. Przy wzburzeniu potrafi "merdać ogonem".
Występuje na różnorodnych zbiornikiach wodnych z bujnie rozwiniętymi szuwarami od dużych jezior i bagien po rowy melioracyjne i glinianki. Wymaga środowisk, w których płytką wodę porasta gęsta roślinność. Występuje też czasem nad zabagnionymi rzekami. Można go spotkać na całym niżowym obszarze Kraju, lecz zdarza się również na wysokościach do 2000 m n.p.m. W Polsce nieliczny, lokalnie średnio liczny ptak lęgowy.
Pożywienie to głównie pokarm zwierzęcy: bezkręgowce (owady i mięczaki), drobne rybki i płazy, pisklęta, ale i jaja ptaków. Dieta uzupełniana jest przez zielone części roślin i ich nasiona, ale głównie zimą. Żeruje brodząc lub chodząc po pływającej roślinności, rzadziej pływa lub nurkuje.
W marcu lub kwietniu przybywa na miejsca wylęgu. Gniazdo zakłada zazwyczaj na ziemi, w trzcinach lub trawie, lecz także na platformie między trzcinami lub na wystających z wody przedmiotach. Jest ono dobrze ukryte w kępie szuwarów. Gniazdo posiada kształt głębokiej czarki uwitej z liści trzcin i pałki. W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa lęgi, składając w marcu - sierpniu 6 do 11 żółtaworudawych, rdzawobrązowo nakrapianych jaj. Zaobserwowane także większą ich ilość, nawet do 16. Jaja wysiadywane są przez okres 19 do 21 dni przez obydwoje rodziców. Często się zdarza, że samiec karmi wysiadującą samicę. Pisklęta opuszczają gniazdo po kilku dniach. Zdarza się, że opuszczają rodziców już po 20-30 dniach. Lotność uzyskują po 7-8 tygodniach.
Gatunek na terenie Polski objęty ścisłą ochroną gatunkową. Wymieniony w Dyrektywie ptasiej jako zagrożony przez utratę siedlisk lęgowych w wyniku niszczenia roślinności wodnej na stawach hodowlanych, osuszania terenów bagiennych, wypalania.
Trudny do zaobserwowania. Częściej można go usłyszeć, niż zobaczyć. Wykrywalny po donośnych, kwiczących i rżących głosach. Czasami pojawia się na skraju roślinności wodnej.
Opracowano na podstawie angielskiej i niemieckiej wersji encyklopedii Wikipedia.
Wodnik - podobne gatunki
© Jurek Grzesiak 2007 - Fotograficzny atlas flory i fauny - Wodnik