Zielonka (Porzana parva)

Zielonka zwana także kureczką zielonką (Porzana parva, ang. Little Crake) to mały (wielkości szpaka) wędrowny ptak wodny z rodziny chruścieli. Średnie wymiary ciała to: długość 17-20 cm, rozpiętość skrzydeł 34-39 cm, a waga mocno zmienna, zależnie od pory roku, około 30-72 g.
Samiec ma wierzch ciała, w tym ciemię i potylicę oraz kark oliwkowo-brązowy z ciemnym i jasnym podłużnym kreskowaniem. Reszta głowy, szyja i spód ciała są szare. Pokrywy podogonowe w biało-czarne poprzeczne prążki. Samica jest ubarwiona podobnie, lecz bledsza, a kolor szary na spodzie zastępuje barwa kremowo-żółta. Dorosłe ptaki obu płci oraz osobniki młodociane mają zielone nogi i żółtawo-zielonkawy dziób, czerwony u nasady.
Samice oraz młode zielonki są dla mniej wprawionego obserwatora nieco podobne do kropiatki (Porzana porzana). Są one jednak nieco mniejsze i różnią się ogólną tonacją ubarwienia, a zwłaszcza brakiem jasnych, gęsto rozmieszczonych kropek na całej piersi, brzuchu i głowie, tak charakterystycznych dla kropiatki. Ponadto zupełnie inne ąą głosy godowe samców. Zielonka odzywa się serią opadających kilkunastu tonów, podczas gdy samiec kropiatki odzywa się pojedynczymi, jednostajnymi tonami, przypominającymi krótkie gwizdy. Samiec zielonki przypomina kolorystycznie trochę dorosłego wodnika (Rallus aquaticus), który jest jednak znacznie większym chruścielem z długim czerwonym dziobem, lekko zagiętym ku dołowi.
Zielonka zamieszkuje wyspowo Europę Środkową i Wschodnią, Kaukaz, południowo-wschodnie brzegi Morza Kaspijskiego oraz zachodni Tadżykistan, Kazachstan i północno-zachodnie Chiny.
Przeloty IV-V oraz VIII-X. Zimuje w Europie Południowej, północnej i wschodniej Afryce oraz na Bliskim Wschodzie.
W Polsce jest to nieliczny ptak lęgowy. Gniazduje na całym niżu, ale wyspowo na rozproszonych stanowiskach. Najliczniejsza jest na północnym wschodzie kraju.
Zielonka najchętniej przebywa na płytkich zbiornikach wodnych, zarówno naturalnych (starorzecza, jeziora), jak i sztucznych (stawy rybne, torfianki, glinianki, zbiorniki retencyjne) z pasem szuwar. Występowanie zielonki jest uzależnione od poziomu wody zapewniającego nie tylko bezpieczeństwo lęgów, ale również odpowiednią bazę pokarmową.
Aktywna jest głownie o zmierzchu i nocą. Dzień spędza ukryta w szuwarach i bardzo niechętnie zrywa się do lotu.
Pożywienie zielonki stanowią głównie owady wodne, pająki i inne bezkręgowce, rzadziej nasiona roślin wodnych. Żeruje w obrąbie swojego terytorium.
Przylot na lęgowiska następuje w połowie kwietnia, a wyjątkowo na początku tego miesiąca, jakkolwiek ostatnie ptaki przylatują także w maju. Jest gatunkiem terytorialnym. Terytorialne samce najintensywniej odzywają się w pierwszej połowie maja. Gniazdo zawiesza między starymi łodygami trzcin, tuż nad wodą, ale nieraz nawet na wysokości 100-150 cm. W ciągu roku wyprowadza jeden, lub rzadziej dwa lęgi. Znosi 4 do 9 jaj. Jaja wysiadywane są przez okres 21 do 23 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta są zagniazdownikami i opuszczają gniazdo zazwyczaj po 8 dniach, choć w przypadku zagrożenia mogą to uczynić tuż po wykluciu. Po opuszczeniu gniazda wracają na noc do niego lub do drugiego, zapasowego, które buduje samiec. Zdolność latania osiągają po 45-50 dniach. Zielonka objęta jest ochroną gatunkową ścisłą. Występuje w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.
Tekst opracowano na podstawie artykułu Andrzeja Dąbrowskiego opublikowanego w Internecie.

Zielonka - podobne gatunki

Zielonka to najmniejszy sposród polskich chruścieli. Od pozostałych zasadniczo różni się kolorem upierzenia. Posiada zielone nogi i żółtawo-zielonkawy dziób. Najbardziej podobna jest do kropiatki, której zdjęcia niestety nie posiadam.

Wodnik

Kokoszka