Sieweczka obrożna (Charadrius hiaticula)


sieweczka obrozna - Charadrius hiaticula
Sieweczka obrożna (Charadrius hiaticula, ang. Ringed Plover) to średni ptak (nieco mniejsza od szpaka) z rodziny siewkowatych. Jej średnie wymiary to: długość ciała 18-20 cm, rozpiętość skrzydeł 40-57 cm, a waga 40-80 g. Sylwetka krępa z dużą głową. Wierzch ciała brązowawobeżowy, spód biały. Na głowie czarna maska, biało-czarne czoło oraz biała brew i gardło. Na szyi i piersi czarna obroża. Samiec w upierzeniu godowym ma białą głowę, szyję i spód ciała. Przód głowy (poza białym czołem) i pokrywy uszne czarne. Czarna także obroża na szyi. Wierzch głowy, grzbiet i skrzydła brązowoszare. Nogi i dziób pomarańczowe (końcówka czarna). Samica podobna do samca, ale o mniejszych czarnych plamach. Osobniki młodociane zamiast barwy czarnej mają brązowoszarą, a na szyi nie mają pełnej obroży, a jedynie półobrożę.
Jest trochę większa od sieweczki rzecznej i bardzo do niej podobna. Od rzecznej różni się brakiem jasnej obroży oka oraz większym obszarem zajętym przez czarną plamę na głowie. Rzeczna ma też inny kolor dzioba.
Występuje (gniazduje) bardzo nielicznie wzdłuż wybrzeża Bałtyku, a znacznie liczniej nad nieuregulowanymi odcinkami dużych rzek: Wisły, Bugu, Narwi, Pilicy i Warty. W Polsce występuje wzdłuż wybrzeża Bałtyku i w dolinach dużych rzek, nieco liczniej we wschodniej i środkowej części kraju, na pozostałym obszarze rzadka. Ptak wędrowny, przylot III-V, odlot: VII-X. Zimuje w Europie i Afryce. W Polsce bardzo nielicznie lęgowa; 350-400 par.
Jej siedlisko to naturalne, piaszczyste, płaskie brzegi rzek i wyspy rzeczne, także inne piaszczyste lub żwirowe powierzchnie skąpo porośnięte niską roślinnością w pobliżu płytkich zbiorników wodnych oraz nadmorskie plaże i niskie wydmy.
Występuje najchętniej na piaszczystych, pokryte ubogą roślinnością brzegach mórz i rzek. Najczęściej na otwartych, piaszczystych lub porośniętych krótką roślinnością pastwiskach nadrzecznych w pobliżu wody, na wydmach i plaże nadmorskich, w żwirowniach, odstojnikach, na dnie spuszczonych stawów lub zbiorników zaporowych.
Jest czujna i płochliwa, ale nie kryje się. Gdy stoi nieruchomo maskujące ubarwienie bardzo utrudnia jej dostrzeżenie. Poza okresem lęgowym skupia się w małe grupy, albo miesza się w stada innych siewkowców.
Pokarmem sieweczki obrożnej są pierścienice, skorupiaki, mięczaki, owady i pająki zbierane z powierzchni ziemi, wybierane z błota i chwytane w najpłytszej wodzie. Ptak żeruje na ziemi, najczęściej na zupełnie odsłoniętej powierzchni z nielicznymi niskimi roślinami. Wypatruje zdobyczy stojąc w bezruchu, po zauważeniu błyskawicznie podbiega i chwyta. W ten sposób, na przemian, to stoi nieruchomo, to gwałtownie przebiega niewielką odległość i znów zastyga w bezruchu.

Tworzy monogamiczne pary. W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, ale po stracie lęgu powtarza zniesienie. Gniazdo zakłada w pobliżu wody, na piaszczystej lub żwirowej powierzchni przy leżącym kawałku drewna, kępce niskich roślin itp. Ma ono postać płytkiego dołka prawie bez wyściółki. Mimo że gniazdo sieweczki nie jest wcale ukryte, niebywale trudno je dostrzec, bo ptak na złożenie jaj wybiera takie miejsce, że na jego tle są one niemal niewidoczne.
Cztery jaja (rzadziej 3), szarozielonkawe, ciemno nakrapiane składa od kwietnia do czerwca. Jaja wysiadywane są przez okres 23 do 25 dni przez oboje rodziców. Wspólnie też karmią pisklęta, które wychodzą z gniazda w dniu wyklucia (zagniazdowniki) i samodzielnie zbierają pokarm pod opieką rodziców. Pisklęta w razie niebezpieczeństwa kładą się na ziemi, a rodzice symulując zranienie starają się odciągnąć od nich drapieżnika. Dorosły ptak powłóczy skrzydłami jakby miał je złamane. Zdolność lotu młode uzyskują w 4 tygodniu.

Gatunek chroniony, wymieniony w Polskiej czerwonej księdze zwierząt jako narażony na wyginięcie i w Dyrektywie ptasiej. Zagrożona przez utratę siedlisk lęgowych i wysokie straty lęgowe.
W odpowiednim środowisku łatwa do zobaczenia, ale odróżnianie jej od sieweczki rzecznej może sprawiać trudności niewprawnemu obserwatorowi.
Opracowano na podstawie polskiej, angielskiej i niemieckiej encyklopedii Wikipedia.



Osobnik młodociany - ma łuskowany wzór na wierzchu ciała.




Na fotografii powyżej samiec w szacie godowej.




Sieweczka rzeczna - podobne gatunki

sieweczka_rzeczna

Sieweczka rzeczna - jest bardzo podobna do sieweczki obrożnej. Różni się od niej wyraźną, żółtą obrączką wokół oka, bardziej smukłą budową ciała, a także jednolicie ciemnym dziobem (u obrożnej w szacie godowej ma on pomarańczową nasadę).



© Jurek Grzesiak 2009 - Fotograficzny atlas flory i fauny - Sieweczka obrożna