Nurogęś (Mergus merganser)


Tracz nurogęś - Mergus merganser
Nurogęś (Mergus merganser), ang. Goosander - jest przedstawicielem traczy (kaczkowatych wyspecjalizowanych w łowieniu ryb). Samce nurogęsi należą do najładniej upierzonych kaczek. Brzuch, przód i boki ciała mają białe, czasami z lekkim różowawym nalotem. Głowa i część szyi jest czarna, z zielonkawym połyskiem, a grzbiet czarny. Samice i samce w szacie spoczynkowej mają szary wierzch, z rdzawo-czerwoną głową i górną częścią szyi, która wyraźnie odcina się od białawego podbródka i dołu szyi (u podobnego szlachara te granice nie są tak kontrastowe, a biały podbródek nie jest oddzielony od białego spodu). Zamieszkuje rzeki i jeziora o przejrzystej wodzie, gdyż wypatruje ofiary z jej powierzchni (zanurza tylko głowę). Wybierają najczęściej tereny w pobliżu starych drzewostanów. Pożywieniem są głównie ryby, najczęściej długości ok. 10 cm. Nurkując może pozostać pod wodą do 2 minut (lecz tak długo tylko w obliczu zagrożenia, przed którym kryją się pod wodą). Nurogęś buduje gniazdo w dziuplach, budkach lęgowych, a z braku miejsca w szczelinach budynków np. pod okapem, ale nigdy na otwartej przestrzeni. Samica składa jaja od końca marca do czerwca. W lęgu 8-12 jaj. Gdy młode opuszczając gniazdo (zwykle jeden dzień po wykluciu) muszą wyskoczyć z dziupli lub z budki lęgowej, czasem ze znacznej wysokości. Pisklętom jednak nic złego się nie dzieje, ponieważ sztywne mieszki piór i rozpostarte łapy z błoną pławną skutecznie hamują pisklę, a uderzenie łagodzi także miękki puch. Młode zaczynają samodzielnie pływać i nurkować zaraz po dostaniu się do wody. Często, gdy jedno z nich się zagubi, przyłącza się do innej rodziny nurogęsi, która traktuje go jak własne. W Polsce nurogęś gniazduje głównie na północy i wschodzie. Dość licznie zimuje w całym kraju, a największa koncentracja osobników występuje na Zalewie Szczecińskim.


Tracz nurogęś - Mergus merganser
Nurogęsi lubią odpoczywać na powalonych konarach nad wodą.

samiec nurogęsia w szacie godowej
Samiec w szacie godowej


Nurogęś - podobne gatunki

Tracz nurogęś - Mergus merganser
Oprócz nurogęsi, drugim lęgowym w Polsce gatunkiem traczy jest szlachar. Podobna samica wyróżnia się jednak mniej kontrastowym rysunkiem na szyi, a samiec szlachara ma charakterystyczny, rdzawy rysunek na piersi. Traczą, która odwiedza nas tylko na przelotach jest bielaczek.


Bielaczek
Bielaczek


© Jurek Grzesiak 2009 - Fotograficzny atlas flory i fauny - Nurogęś