Pająk krzyżak (Araneus Diadematus)
Pająk krzyżak (Araneus Diadematus), typ: Arthropoda (stawonogi), podtyp: Chelicerata (szczękoczułkowce), gromada: Arachnida (pajęczaki), rząd: Araneida (pająki).
Pająk krzyżak jest najokazalszym przedstawicielem pajęczaków w Polsce. Długość jego ciała może dochodzić nawet do 22 mm. Cechą charakterystyczną jest ubarwienie odwłoka, które układa się w znak krzyża.
Jest zwierzęciem typowo drapieżnym, żywiącym się przeważnie owadami złapanymi w sieć, która znajduje się w jednej płaszczyźnie. Są to zwierzęta samotne nigdy nie łączące się w pary. Typową cechą są tańce zalotne samców przed kopulacją. Bardzo często zdarza się, że samica po kopulacji pożera swego partnera. Istotnym znaczeniem tej grupy jest wyniszczanie szkodliwych owadów w dużych ilościach.
W Polsce pospolite są m.in. krzyżak ogrodowy (Araneus diadematus) i krzyżak łąkowy (Araneus quadratus).
Krzyżak ogrodowy (Araneus diadematus, ang. Garden Spider ) - występuje w Europie (w Polsce na terenie całego kraju) i Ameryce Północnej. Pająki te zamieszkują wszystkie typy lasów, łąki, ogrody i parki, także budynki. Na odwłoku ma charakterystyczny biały rysunek krzyża.
Ubarwienie od żółto-brązowego do ciemnobrunatnego. Samica ma 10-18 mm długości, a samiec 6-7 mm. Krzyżaki budują koliste sieci o promienistym układzie nici. Ich średnica wynosi do 30 cm. Pajęczyny umieszcza na wysokości 1,5-2,5 m.
Siedzi zwykle w środku pajęczyny z rozstawionymi nogami, głową w dół i trzyma przednimi odnóżami nitki sygnalizacyjne.
Swoje ofiary poraża jadowitym ukłuciem i wysysa ich zawartość (jad rozpuszcza wnętrzności). Podczas okresu rozmnażania samiec mniejszy od samicy wyczuwając po drganiach sieci jej godowy nastrój, zbliża się ostrożnie do swojej partnerki i po kopulacji szybko ucieka, żeby ratować się przed pożarciem.
Jesienią samice przędą żółte kokony jajowe, wyglądające jak kłębki waty, i składają je w trawie. Młode pająki wylęgają się wiosną. Dojrzałe osobniki spotykane są od sierpnia.
Gdy krzyżak czuje się zagrożony zmienia barwę na zieloną. Jest niegroźny dla człowieka. W przypadku ukąszenia w skrajnych przypadkach może na ciele wystąpić martwica tkanek w postaci dwóch małych punktów i opuchlizna.
Krzyżak łąkowy (Araneus quadratus, ang. four spot orb weaver) ma odwłok kulisty lub owalny, a na nim 4 jasne plamki, a czasem znak krzyża. Wielkość zależy od płci osobnika: samice osiągają średnicę do 20 mm. (spotykano okazy 25 milimetrowe), zaś samce do 8 mm. Masa ciała odpowiednio 1,5 i 0,1 g.
Krzyżak łąkowy żyje na obrzeżach lasów, w zaroślach, parkach itd. na znacznej części Europy oraz w północnej Azji. Pająki te występują na terenach poniżej 2.000 m. n.p.m.
Pająki te na niewielkiej wysokości (poniżej 1 m) plotą duże okrągłe sieci łowne, w które łowią owady, będące ich jedynym pokarmem.
Mały samiec
Inne polskie pająki
Tygrzyk paskowany
Tygrzyk paskowany nazwę swoją zawdzięcza ubarwieniu podobnemu do futra tygrysa. Głowotułów ma srebrzysty, odwłok zaś srebrzysty lub złotawy z czarnymi poprzecznymi prążkami.
© Jurek Grzesiak 2007 - Fotograficzny atlas flory i fauny - Krzyżak