Krętogłów (Jynx torquilla)

Krętogłów (Jynx torquilla, ang. Eurasian Wryneck lub Wryneck) to niewielki (trochę większy od wróbla z dłuższym ogonem) ptak wędrowny z rodziny dzięciołowatych. Długość ciała 16-19 cm, rozpiętość skrzydeł około 30 cm, waga 30-45g. Zamieszkuje Europę poza północnym skrajem Wysp Brytyjskich i Półwyspu Skandynawskiego oraz azjatycką tajgę, aż po Sachalin i Hokkaido, a także północną Afrykę. Zimuje w Afryce, w dorzeczu Nilu oraz na północ i zachód od Sahary. W Polsce występuje na całym obszarze kraju wraz z niższymi górami. Preferuje obrzeża lasów i zadrzewień różnego typu, także parki i ogrody ze starymi dziuplastymi drzewami. Mimo iż jest krewniakiem dzięciołów, zupełnie ich nie przypomina ani wyglądem, ani zachowaniem. . Brak dymorfizmu płciowego. Wierzch szary, pokryty gęstym brunatnym i rdzawobrunatnym pręgowaniem oraz plamami przypominającymi korę drzewa. Na karku i grzbiecie ostro odgraniczony, brunatny trójkąt. Ogon szary o czarnym poprzecznym prążkowaniu. Zaokrąglone sterówki. Szyja i pierś w kolorze żółtoszarym z poprzecznym prążkowaniem. Na brzuchu strzałkowate plamy.

Nazwa tego ptaka pochodzi od osobliwego zwyczaju wykonywania w zagrożeniu wężowych ruchów głową i szyją, które maja odstraszyć intruza. Nieliczny, lokalnie średnio liczny ptak lęgowy. Przyloty IV-V, odloty VIII-IX. Pożywienie to głównie mrówki, ich jaja i poczwarki, które zbiera na ziemi lub na drzewach, a także inne owady.

Gniazdo (bez wyściółki) buduje najczęściej w dziupli naturalnej, wykutej przez dzięcioła lub w skrzynce lęgowej, usytuowanej zwykle w pobliżu skraju lasu, starego parku lub ogrodu. Słaby dziób nie pozwala mu wykuć własnej dziupli, dlatego znosi jaja jak na dzięcioła dość późno, bo dopiero w połowie maja, kiedy już duża część ptaków żyjących w dziuplach wychowała swoje potomstwo i wiele dziupli jest wolnych. Krętogłowy mają ciekawy sposób na ochronę lęgu przed drapieżnikami, otóż młode wydaję głos przypominający bzyczenie szerszeni, czy może syczenie żmii, skutecznie odstraszające intruzów.

Wyprowadza jeden lęg w roku. W maju lub czerwcu składa 7 do 12 białych jaj. Wysiadują oboje rodzice przez 12-14 dni. Młode opuszczają dziuplę po 19-24 dniach.
Choć nie jest ptakiem rzadkim niełatwo go zaobserwować, gdyż prowadzi skryty tryb życia, a ubarwiony maskująco nie rzuca się w oczy.