Kapturka (Sylvia atricapilla)


Kapturka - Sylvia atricapilla
Kapturka - pokrzewka czarnołbista (Sylvia atricapilla, ang. Blackcap) to mały ptak z rodziny pokrzewkowatych, częściowo wędrowny, zamieszkujący niemal całą Europę (bez północnych części Półwyspu Skandynawskiego). Ptaki z południa osiadłe, z północy - wędrowne (przeloty IV-V i VIII-X), zimują w południowej Europie i północnej Afryce. W Polsce średnio liczny (lokalnie liczny) ptak lęgowy. W zdecydowanej większości odlatuje z Polski na zimę na południe, jednak coraz częstsze są przypadki zimowania w kraju. Długość ciała 12-15 cm., czyli wielkości wróbla, choć delikatniejszej budowy. Rozpiętość skrzydeł 20-23 cm., waga 21 g.

Kapturka jest pospolitym ptakiem polskich lasów (na terenie całego Kraju), choć jest dość skryta i trudno ją zobaczyć. Swą obecność ujawnia głośnym fletowym śpiewem, który rozpoczyna się cichym wstępem. Przebywa głównie w różnego typu lasach liściastych i mieszanych z bujnym poszyiem, ale także w starych parkach i ogrodach, zadrzewieniach śródpolnych oraz w większych skupiskach krzewów.
Pokarm to głównie owady (zbierane chętnie na drzewach owocowych) i inne bezkręgowce, a jesienią także owoce i jagody. Ubarwienie popielate, spód ciała jaśniejszy. Samiec ma na głowie czarną czapeczkę sięgającą do krawędzi oka. Policzki i potylica szare. Wierzch ciała popielatoszary, spód biały, na piersi z odcieniem srebrnoszarym. Dziób i nogi szare. Samica ma czapeczkę brązową, również wierzch ciała bardziej brązowy. Młode podobne do samic. Ubarwieniem nieco przypomina sikorę ubogą. Gniazdo zakłada na wysokości 40-120 cm nad ziemią, zawsze w miejscu ocienionym, w bocznych gałązkach krzewu lub drzewka. Jest to luźna i prześwitująca konstrukcja z traw i korzonków. Budowę paru gniazd rozpoczynają samce, które jako pierwsze przylatują na tereny lęgowe. Gniazda budowane są do około 1/3 ich końcowych rozmiarów (gniazda takie nazywane są godowymi, próbnymi albo samczymi) i po kolei są przedstawiane samicom, które wybierają jedno z nich i wraz z samcem dokonują dalszej rozbudowy. Zdarza się, że samica nie zaakceptuje żadnego gniazda i wówczas razem rozpoczynają budowę od podstaw w innym miejscu. Lęgi są rozciągnięte od maja do początków lipca.
Po zniesieniu 4-6 jasnobrązowych, nakrapianych jaj o średnich wymiarach 20x14 mm, o tle jasnobrązowym i ciemnobrązowych i nielicznych plamkach; wysiaduje 13-14 (od złożenia ostatniego jaja) dni. Młode opuszczają gniazdo po 12-14 dniach. Ptaki często wysiadują jajo kukułki.

© Jurek Grzesiak 2010 - Fotograficzny atlas flory i fauny - Kapturka