Pójdźka (Athene noctua)

Pójdźka (Athene noctua, ang. Little Owl) to niewielka sowa o krępej sylwetce z dużą głową i krótkim ogonem. Rodzina puszczykowate, długość ciała: 22-27 cm. , rozpiętość skrzydeł: około 54-58 cm, waga 130-200 g. Te sympatyczne sowy są bardzo związane ze środowiskiem człowieka. Można je nazwać ptakami wiejskimi. Trzymają się pól, na czatownie wykorzystują płoty albo słupy elektryczne lub telefoniczne. W Polsce nieliczny ptak lęgowy, ściśle osiadły. Charakterystyczny dla pójdźki jest falisty lot, jak u dzięciołów. Zaniepokojona dyga i kiwa się.

Ubarwienie ma brunatne, biało plamkowane na wierzchu i ciemno kreskowane od spodu. Szlara słabo zaznaczona, ale wyraźnie widać białe brwi i żółte oczy. Młode są ubarwione jaśniej, z mniej wyraźnymi plamkami i kreskami.

Pójdźka prowadzi częściowo dzienny tryb życia i można ją zobaczyć jak przesiaduje na widocznym miejscu, np. na szczycie dachu lub słupie. Potrafi dość zgrabnie chodzić i skakać po ziemi na stosunkowo długich nogach.
Dawniej na wsi sądzono, że pójdźka przepowiada śmierć, wołając: "pójdź, pójdź w dołek pod kościołek...". Wierzono także, że pójdźki wyciągają z chorych resztki sił.
Pójdźka występuje na całym niżowym obszarze kraju, najczęściej w pobliżu osiedli ludzkich, w śródpolnych zadrzewieniach, sadach, parkach, alejach, starych zabudowaniach. Dawniej związana wyłącznie z krajobrazem wiejskim, obecnie pojawia się też na obrzeżach miast, szczególnie w południowo-wschodniej Polsce.
Odżywia się głównie niewielkimi gryzoniami, małymi ptakami, płazami, owadami, dżdżownicami. Pójdźka jest aktywna zarówno w dzień, jak i w nocy, choć najbardziej o zmierzchu i o świcie. Za dnia poluje na owady, chodząc po ziemi, a nocą na myszy czy ptaki, najczęściej z zasadzki.

Wyprowadza jeden lęg w roku, pod koniec kwietnia lub na początku maja. Gniazdo buduje w dziuplach (zwłaszcza starych, głowiastych wierzb), w szczelinach muru lub na strychach, w stodołach, w zrujnowanych nie używanych budynkach. Samica składa 4 do 5 jaj. Są one niemal kuliste, równobiegunowe, czysto białe z połyskiem. Skorupa o powierzchni bardzo drobnoziarnistej, często z wapiennymi grudkami. Średnie wymiary jaja to 33,5x28,5 mm. W przeciwieństwie do innych sów, pójdźka zaczyna wysiadywanie dopiero po złożeniu ostatniego jaja, w związku z czym młode rozwijają się jednocześnie i nie ma między nimi różnic w wielkości.
Pójdźki są doskonałymi rodzicami i praktycznie nie ma możliwości, aby wysiadującego ptaka wypędzić z jajek. Jaja wysiadywane są przez okres około 28 dni wyłącznie przez samicę. Młode opuszczają gniazdo po 28-35 dniach. Po dwóch tygodniach zaczynają latać, a po około miesiącu, w sierpniu, młode są już samodzielne i opuszczają terytorium rodziców. Podlega ochronie gatunkowej ścisłej.
Ochrona powinna polegać na pozostawianiu dostępu do miejsc dogodnych do założenia gniazda lub wieszaniu skrzynek lęgowych o specjalnej konstrukcji. Skrzynki takie, o długości 90 cm i wymiarach przedniej ścianki 16x16 cm z otworem wlotowym o średnicy 6-7 cm, powinny być wieszane wysoko na drzewach w pozycji poziomej.